Mỗi chiều khi xong việc, anh lại qua nhà cô, dành hết vào mình những công việc nặng. Đôi khi lén lúc để tiền vào đầu tủ nhà cô. Cô biết nhưng im lặng, vì lúc này cô rất cần tiền và lòng tự trọng không giúp cho đứa bé trong cô khỏe mạnh được. Cô nói lời cảm ơn anh vì số tiền ấy và hứa sẽ trả lại anh khi có thể. Tối hôm đó, anh mang cây đàn guitar, ngồi bên bếp lò, anh gãy đàn và hát lại những bản tình ca, bất giác cô nhìn anh như nhận ra điều gì đó, cô cũng cất tiếng hát, cũng như những năm ấy, giọng hát hòa vào nhau đến lạ lùng nhưng lần này thì cô nhìn thấy anh, người đàn ông có làn da rám nắng. Cô ôm bé Na lúc này đã thiếp đi từ bao giờ, ánh sáng từ ngọn lửa hắt vào mặt cô tạo nên những mảng màu sáng tối khiến giương mặt trông thanh tú và quyến rũ hơn. Hình ảnh người đàn bà khắc vào tâm trí anh mỗi lúc một sâu đậm hơn.
Rồi anh có công tác phải đi một tháng, để lại cô, bé Na và một thiên thần nữa trong bụng cô khiến anh không an lòng, anh bắt cô hứa phải cẩn thận, đừng làm việc quá sức, cô gật đầu, tỏ vẻ không quan tâm và quay bước vào nhà, nước mắt lại chảy. Không phải vì cô nhớ anh, hay lo lắng cho anh, chẳng qua là vì chưa từng có người đàn ông nào quan tâm đến cô như thế, kể cả chồng cô. Anh lại để tiền trên đầu tủ, chỉ có như vậy anh mới thấy đỡ lo hơn thôi.
Những ngày sau, cô và bé Na lại sống như trước, bé Na cứ nhắc chú Đông hoài làm cho cô cũng thấy nhớ nhớ. Từ khi nào mà hình ảnh của anh cứ hiện lên trong tâm trí cô. Cô hay cười một mình những lúc nhớ về lời căn dặn và vẻ mặt siêu nghiêm trọng của anh. Mỗi sáng cô lại mở hàng bán buôn, tối thì nấu khoai. Tuần sau anh về.
Rồi mùa mưa tới, những cơn mưa đầu mùa rả rít và dai dẳng, cuộc sống khó khăn hơn nhiều. Có lần cô hứng nước mưa để giặt đồ, và vô tình cô trượt chân ngã xuống, máu loang dài xuống chân, đau đớn. Bé Na chạy ra sợ hãi, nó ôm lấy cô, cố sức đỡ cô dậy, nó khóc lóc và run rẫy. Cô gắng gượng tỏ vẻ cứng rắn, bảo nó sang nhà nhờ bà Ba qua giúp, nó lon ton chạy đi, dáng của nó trong cơn mưa sao nhỏ nhoi và yếu đuối quá.
Mọi người đưa cô đi trạm xá, khi tỉnh dậy cô biết mình mất đi bào thai bé nhỏ, tay miên man để vào bụng, trống trãi vô cùng, nơi đây chứa đựng sự sống giờ đã im lìm. Nước mắt cô giàn giụa, bé Na từ ngoài chạy vào ôm chầm lấy cô, nó cũng nức nở, hỏi tới tấp : "Má có sao không? Má có đau chỗ nào không? Má làm con sợ quá! Con sợ quá má ơi!" Ôm lấy bé Na, cô thì thào : "Má không sao! Má đây! Đừng sợ nữa con của má!". Anh từ ngoài bước vào, nhẹ nhàng ôm lấy hai mẹ con, thực sự lúc này cô cần một bờ vai của đàn ông, cô trơi chọi giữa dòng đời nghiệt ngã này quá rồi. Cô tựa hẳn vào người anh, nước mắt thấm đẫm áo anh, cái áo vốn dĩ đã đẫm mùi sương gió.
Người đàn ông lo cho bé Na đi học, sắm sửa sách cặp, áo quần. Như người cha thực sự lo cho đứa con gái mình vậy. Hai mẹ con cô đội ơn người đàn ông này, suốt cuộc đời trả sao cho hết.
Mỗi ngày, người đàn ông đưa đứa trẻ đi học, đi làm xong thì đón bé Na về, họ cùng ăn tối rồi lại đàn hát cho nhau nghe bên nồi khoai ấm áp. Cuộc sống bộn bề nhẹ nhàng trôi qua, chưa bao giờ cô đón nhận tình cảm của anh. Cô còn e ngại thân phận mình, cô sợ hàng xóm dị nghị, cô sợ bé Na sẽ nghĩ cô là người mẹ không mẫu mực, nên cô vẫn giữ khoản cách với anh. Đến bây giờ thì chưa lần nào người đàn ông ở lại nhà cô qua đêm cả.
Thời gian lặng lẽ trôi, tình cảm chín dần qua năm tháng, bé Na ngày một lớn hơn, năm nay nó đã mười bảy tuổi, đủ chững chạc để nhận thức mọi thứ diễn ra xung quanh nó. Nó đề nghị cô cho anh về sống cùng. Nó bảo cô cần có người chăm sóc, nó lo mỗi khi nó vắng nhà cô sẽ cô đơn một mình. Và cô đồng ý, cô nói chỉ cần làm bữa cơm gia đình thôi. Họ chọn ngày thứ bảy tuần sau là ngày lành. Mấy nay Na thấy ánh mắt hạnh phúc của chú Đông, lại thấy vẻ hồi hộp của má nó. Lòng nó thấy vui vui. Gọi là làm cái lệ như vậy thôi chứ từ lâu Na đã xem chú Đông như cha của mình. Chú quan tâm tới hai má con nó ân cần. Na biết tình cảm của chú dành cho mà lớn lắm, đủ lớn để trãi dài theo thời gian, và công sức chú chờ đợi là không vô ích.
Ai đời biết được chữ ngờ, người ba năm xưa của nó quay trở lại, ông tìm về ngôi nhà của mẹ con cô, nơi mà trước đây ông đã từ bỏ để đánh đổi thứ tốt đẹp hơn, rủ bỏ lại đứa con ngây ngô và người vợ yếu đuối. Giờ ông lại quay về, lại mang trong người căn bệnh lao phổi kì cuối.
Na nhìn người ba bệnh hoạn mà chán nản, chẳng phải như vậy là ông đang phá hủy hạnh phúc mà má khó khăn lắm vẫn chưa có được. Na hận ông, vì ông đã phủ phàng với mẹ con cô, càng hận hơn vì giờ đây ông lại trở về. Trái ngược với Na, má tỏ ra cam chịu, bà không trách than cũng không tỏ ra quá bất ngờ. Rồi những hôm chú Đông sang, bà tỏ ra lạnh lùng hơn hẳn, bà xưng chú là đồng chí và tôi. Na nghe mà xót xa dùm chú. Chắc chú buồn lắm. Má bảo chú nếu không có gì thì đừng qua nữa, Na kéo má lại, má quay sang bảo Na vào bếp. Na lẳng lặng bước vào nhưng vẫn ngoái nhìn lại. Rồi chú Đông đi về, và chú không xuất hiện trong ngôi nhà tưởng chừng là của chú nữa.
Ba hay to tiếng với má, ông đòi hỏi này kia, còn má thì im lặng, chiều ý ông. Na nhìn cảnh ấy mà không chịu nổi, nó nhăn nhó rồi thì nói bóng nói gió. Ba nó la lối, nào là con bất hiếu, nào là vợ hư hỏng. Na quay sang trợn mắt : "Chứ ông nghĩ ông tốt lành lắm à? Bỏ vợ con theo người khác, giờ thì mang bệnh về nhà, ông nghĩ chúng tôi có nhiệm vụ chăm sóc và phục vụ ông sao?" Cô quay sáng tát mặt nó, nó sững sờ, cô chưa bao giờ đánh nó, giờ lại đánh nó vì một người phủ phàng với cô? Nó rớt nước mắt chạy ra ngoài bỏ lại tiếng chữi bới văng vẳng của ba mình. Vừa ra ngoài cổng thì thấy chú Đông, tỏ vẻ ấm ức và kể cho chú nghe, Na khóc như đứa trẻ. Chú đông bảo nó đừng giận má, má làm vậy chỉ không muốn ba cô buồn mà ảnh hưởng sức khỏe. Na nhìn chú và thầm nghĩ sao chứ lại hiểu má nó đến như vậy. Hai chú cháu trò chuyện cả buổi, nó hỏi chú sao yêu má nó nhiều thế, chú nói chú cũng không biết, chỉ thấy muốn bảo vệ người đàn bà đầy nổi buồn và niềm đau ấy thôi.
Tối đó Na về nhà, thấy má ngồi ngoài sân đợi nó, Na hối hận vì lám má lo lắng, nó ôm chầm lấy má, nó thấy mắt má đỏ hoe, nó xin lỗi má, vì nó mà má lại khóc, má vẫn cứng đầu nói má không khóc, gió đêm hất vào mắt má cay thôi. Ừ thì má có khóc đâu, nhưng xin những cơn gió thôi hất vào làm cay mắt má nữa, Na nhủ thầm. Đêm ấy, trăng lên cao, hai mẹ con ngồi ngoài sân cả đêm, người đàn bà dáng người mảnh mai khẻ vuốt tóc cô con gái, tóc mây bay nhẹ trong gió thoảng hương bồ kết rất thơm. Cô gái hỏi má muốn cô lớn lên sẽ làm gì, má bảo chỉ cần con hạnh phúc, tìm được người yêu cô hơn cả má thì má vui rồi. Cô gái cười, nghĩ rằng chắc do má không hạnh phúc nên mong mình hạnh phúc chăng? Cô thì muốn làm hơn cả những gì má mong đợi, cô muốn làm công việc thật nhiều tiền để má bớt khổ.
Bệnh của ba nó ngày một nặng, mặc dù má chăm sóc kĩ lưỡng ngày hai lần thuốc thang. Cuối cùng ông không qua khỏi. Ông mất trong cơn đau của bệnh tật. Làm đám tan cho ông, bàn thờ nghi ngút khói. Bà đứng trước di ảnh ông, nước mắt rơi lúc nào không hay. Na bước vào nhà, nhìn má nó mà lòng đau như cắt. Na bảo: "Má lại khóc nữa, ông ta đâu có đáng để má phải tốn nhiều nước mắt thế?" , "Con im đi, dù ông ta có làm sai điều gì đi chăng nữa thì vẫn là ba của con. Nếu không có ông ta thì con cũng không có mặt ở đây để đôi co với má như vậy!". Na lặng người, nhìn má, tự dưng nước mắt nó cũng chảy lúc nào không hay. Không hiểu lúc này trong lòng Na đang nghĩ gì mà lại khóc. Không hiểu nó khóc vì bài vị đang đặt trên bàn thờ hay nó khóc vì số phận của người đàn bà ấy. Ngoài cửa vẫn thấp thoáng bóng dáng cao cao của người đàn ông.
Na phải lên tỉnh học, ở nhà có chú Đông chăm sóc cho má, nó hoàn toàn an tâm. Na cố gắng rất nhiều trong học tập, nó không muốn má và chú Đông phải thất vọng về nó. Na ở lại trên tỉnh, nó dành hầu hết thời gian cho việc học. Ngày Na vừa thi xong thì nó cũng nhận được tin má nó vừa mất. Đón chuyến xe đêm về nhà trong sự hoảng hốt, nó cầu mong đây chỉ là một giấc mơ.
Má đã đi mất, giương mặt má lúc này bình thản và nhẹ nhàng. Na nghẹn ngào trong nước mắt, nó xót xa nhìn thi hài người đàn bà trước mặt mà tim đau lắm. Nó không trách chú Đông, nó biết chắc là do má nó không cho chú nói nó nghe, má sợ nó ảnh hưởng việc học. Má lúc nào cũng thế, luôn nghĩ cho người khác, đến nổi khi qua đời, đứa con gái bất hiếu này vẫn không có mặt trong những giây phút cuối cùng. Na tự trách mình sao vô tâm quá. Nó nhìn sang chú Đông, mắt chú cũng đỏ hoe và rơi nước mắt từ khi nào.
Ngôi mộ nhỏ của má được chú Đông trồng những loại hoa khác nhau một cách cẩn thận. Trông chú có vẻ tiều tụy thấy rõ, nhợt nhạt và mệt mõi. Có vẻ như những đêm dài trăn trở thật sự rất khó khăn đã lấy đi mất sức sống và phong độ ngày nào của chú. Na quyết định lên tỉnh học và lập nghiệp, nó không cho phép bản thân yếu đuối và cứ dậm chân tại chỗ như thế. Chào tạm biệt chú Đông, lòng nó day dứt khôn nguôi. Năm năm trôi qua, Na hay tin chú Đông mất sau quãng thời gian bệnh nặng. Trước lúc mất, chú Đông có nhờ người cho Na biết và chú muốn mộ mình được đặt kế bên mộ của má.
***
Về với những thứ thân thuộc với mình, tôi bước chậm rãi trên con đường đê ngày nào. Chiều buông, những cơn gió man mác mang theo hương vị đặc trưng và quen thuộc ngày ấy, vị của đất. Đứng trước hai ngôi mộ, khẽ tay đặt lên mô đất hãy còn ấm, trong lòng tôi khẽ nói với má : "Lần này, má đừng đẩy chú Đông đi xa khỏi cuộc đời má nữa nhé! Hãy cho chú Đông được bên cạnh chăm sóc và lo lắng cho má....